Болгария және оның дәстүрлері туралы 25 қызықты деректер

Болгария — көне тарихы, православиелік салттары мен шынайы халық дәстүрлері сақталған елдердің бірі. Бұл мемлекет фракиялық, византиялық және османдық дәуірлердің ізі қалған, сонымен қатар өзіндік ерекшелігін жоғалтпаған ел ретінде белгілі. Болгар мәдениеті алуан түрлілігімен таңғалдырады, ал жергілікті халық өз мұрасына зор мақтанышпен қарайды. Мұнда дәстүрлер мұражайларда ғана емес, күнделікті өмірде, ас мәзірінде, мерекелер мен әдет-ғұрыптарда да сақталған. Болгариямен алғаш танысу жағажайлардан немесе тарихи ескерткіштерден басталуы мүмкін, алайда елдің нағыз рухы оның жасырын әрі терең қабаттарында жатыр. Төменде осы балқан елінің ерекшеліктері мен дәстүрлері туралы 25 қызықты дерек келтірілген.

1. Болгария — Еуропадағы ең көне елдердің бірі. Ол 681 жылдан бері ресми түрде бар және содан бері атауын өзгертпеген.
2. Бұл мемлекет әлемде бірінші болып Ресейдің Осман империясынан тәуелсіздігін мойындаған. Бұл 1878 жылы Сан-Стефано келісімінен кейін жүзеге асты.
3. Болгар тілі кириллица жазуын қолданады. Бұл әліпби Кирилл мен Мефодий шәкірттері тарапынан қазіргі Болгария аумағында жасалған.
4. Мұнда «жоқ» дегенді бас изеп, «иә» дегенді бас шайқаумен білдіреді. Бұл қонақтарды жиі шатастырады.
5. Елдің ұлттық мейрамы — 3 наурыз. Бұл күн Осман езгісінен азат етілуге арналған және елде ерекше патриоттық көңілмен атап өтіледі.
6. Болгар раушан майы — елдің басты символдарының бірі. Болгария әлемдік раушан майының шамамен 70 пайызын өндіреді.
7. От үстінде билейтін нестинар биі ЮНЕСКО-ның мәдени мұрасына енген. Би барабан үнімен және иконамен бірге орындалады.
8. Дәстүрлі болгар тағамдары балқан, Жерорта теңізі және славян асханасының ықпалын біріктіреді. Ең танымал тағамдар — банница, таратор және кебапче.
9. Болгарлар «Бабин күнін» кеңінен атап өтеді. Бұл мейрам босануды қабылдайтын әйелдерге және әйел денсаулығына арналған, түрлі салттық көріністермен өтеді.
10. Наурыз айында болгарлар бір-біріне мартеница сыйлайды. Бұл қызыл-ақ сәттілік әшекейлері алғаш көктем белгісі — аққұсты көргенше тағылады.
11. Пловдив қаласы — Еуропадағы ең ежелгі үздіксіз қоныстанған қала. Оның тарихы 6 мың жылдан асады.
12. Болгарияда йогурт «кисело мляко» деп аталады. Белгілі Lactobacillus bulgaricus бактерия штаммы алғаш рет осы жерде анықталған.
13. Болгар халық әндері күрделі ырғақтарымен ерекшеленеді. Кейбірі 7/8 немесе 11/16 өлшемімен жазылған — бұл әлемдік музыкалық дәстүрде сирек кездеседі.
14. Болгар православ шіркеуі әлемдегі ең көне шіркеулердің бірі. Ол IX ғасырда автокефалия алған.
15. Мусала тауы — Балқан түбегіндегі ең биік нүкте. Оның биіктігі 2925 метр және Рила ұлттық паркіне кіреді.
16. Көптеген болгар үйі кестелі оюлармен безендірілген. Бұл оюлар магиялық мағынаға ие және қорғаныш ретінде қызмет етеді.
17. Болгарияда үйлену тойлары түрлі символдық қимылдарға толы. Оларға нан пісіру, дән шашу және қалыңдықтың көйлегіне тиын қадау жатады.
18. Рождествода арнайы нан пісіріледі, оның ішіне тиын жасырылып, тапқан адамға жыл бойы сәттілік келеді деп сенеді.
19. Болгарлар үлкендерге ерекше құрмет көрсетеді. Қоғамдық көлікте орын беру тәрізді әдеттер бала кезден үйретіледі.
20. Хорохо́ры — ерлер орындайтын батырлық би. Ол күш пен ерлік рухын білдіреді.
21. Болгарияда қолөнер мен тоқымашылық кең таралған. Әйелдер әлі күнге дейін дәстүрлі өрнектермен кілемдер мен дастархандар тоқиды.
22. Цветница (Байрам) — гүлдерге арналған мейрам. Бұл күні есімі гүл атауымен байланысты адамдарды құттықтайды.
23. Ауылдық жерлерде христиандыққа дейінгі кезеңнен сақталған салттар бар. Олар әсіресе көктемгі күн мен түн теңелуі және орақ науқаны кезінде жанданады.
24. Кукери маскарадтары — зұлым рухтарды қуатын дәстүрлі шеру. Қатысушылар аң терісінен жасалған киім киіп, қоңырау таққан керуенмен ауылды аралайды.
25. Болгарияның әр өңірінде өзіне тән ұлттық киім мен ою-өрнек бар. Бұл алуан түрлілік елдің мәдени байлығын көрсетеді.

Болгария — көне дәстүрлері тірі, заманауи өркениетпен қатар өмір сүріп жатқан ел. Оның әдет-ғұрыптары адамдардың жадында ғана емес, күнделікті өмірінің бір бөлігі ретінде сақталған. Мұндай ерекшеліктер елдің тек сыртқы емес, ішкі рухын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Болгарияға сапар шегу — бұл мәдени кодпен танысу, онда тарих пен бүгінгі өмір ажырамай бірге ағады.