Ұстаз және реформатор Шафқат Құлтаев туралы 21 қызықты деректер

Білім беру тарихы әрдайым өз дәуірінің бағытын өзгерткен тұлғалармен байланысты. Солардың бірі – ұстаздық пен ағартушылыққа өмірін арнаған Шафқат Құлтаев. Ол оқу жүйесіне жаңа серпін беріп, оқытудың гуманистік бағыттағы үлгісін қалыптастырды. Құлтаев еңбектерінде дәстүр мен жаңашылдық үйлесім тапқан, ал басты назар әрдайым шәкірттің тұлғалық дамуына аударылды. Оның педагогикалық көзқарастары тек теорияда емес, нақты тәжірибеде де өз жемісін берді. Шафқат Құлтаев ғылым мен практиканы, ұстаздық пен қоғамға қызмет етуді бір арнаға тоғыстырған көрнекті реформатор болды.

1. Шафқат Құлтаев ұстаздар отбасында дүниеге келген, сондықтан бала кезінен-ақ білім мен мәдениетке құрмет сезімі бойына сіңді. Отбасындағы рухани орта оның әдебиетке, ғылымға және ізденіске деген қызығушылығын оятты. Балалық шағын ол тануға, білуге құштар кезең ретінде еске алатын.
2. Мектеп жылдарында Құлтаев көшбасшылық қабілетімен және замандастарын ынталандыра білуімен ерекшеленді. Мұғалімдері оны байыпты әрі тыңғылықты оқушы ретінде бағалады. Бұл қасиеттер кейін ұстаздық қызметінде үлкен рөл атқарды.
3. Педагогикалық университетті тәмамдаған соң, ол үлкен ықыласпен оқытушылық жолын бастады. Сабақтарында теорияны өмірмен ұштастырып, білім беруді қызықты әрі түсінікті етуге ұмтылды.
4. Қызметінің алғашқы жылдарында Құлтаев консервативті көзқарастағы әріптестерімен жиі пікірталасқа түсті, бірақ өз ұстанымынан айнымады. Ол сабақ барысында ойын түріндегі әдістерді, пікір алмасуды және жоба арқылы оқытуды енгізді.
5. Оның педагогикалық ұстанымы оқушыны белсенді қатысушы ретінде көру қағидасына негізделді. Құлтаев білімді жай жеткізу емес, оны бірге ашу қажет деп санады. Бұл идея кейін оның реформаларының іргетасына айналды.
6. Ол сын тұрғысынан ойлауды дамытуға арналған авторлық бағдарлама жасады. Бұл жүйе мәтін талдау, пікірталас жүргізу және дербес зерттеу жұмыстарына сүйенді.
7. Құлтаевтың әдістемесі тек мұғалімдер арасында емес, ғылыми ортада да мойындалды. Оның мақалалары мен баяндамалары педагогика саласындағы беделді журналдарда жарық көрді.
8. Ол ауыл мектептеріндегі білім сапасына ерекше көңіл бөлді. Әрбір баланың білімге тең қолжетімділігі әділ қоғамның негізі деп есептеді. Осы мақсатта аймақтарда семинарлар өткізіп, мұғалімдердің кәсіби деңгейін арттыруға күш салды.
9. Педагогикалық қызметімен қатар Құлтаев білім беру реформаларын әзірлеу ісіне де белсене араласты. Ол оқу бағдарламаларын жаңарту және әдістемелерді жетілдіру бағытында мемлекеттік құрылымдарға кеңес берді.
10. Ғалым еңбектерінде эмоционалды интеллект пен рухани тәрбиенің маңызы ерекше аталды. Ол білім тек ақыл-ойды емес, мінез бен адамгершілікті де қалыптастыруы тиіс деп сенді.
11. 1990 жылдары Құлтаев жас педагогтарға қолдау көрсету мақсатында қоғамдық бірлестік құрды. Бұл ұйым тәжірибе алмасуға және жаңа оқыту тәсілдерін енгізуге мүмкіндік берді.
12. Оның ең маңызды бастамаларының бірі – модульдік оқу жүйесін енгізу болды. Бұл әдіс оқу үрдісін икемді етіп, әр оқушының қабілетіне бейімделуіне жағдай жасады.
13. Құлтаевтың ерекшелігі – күрделі ұғымдарды қарапайым тілмен түсіндіре білуі. Оның дәрістері мазмұнды әрі әсерлі болғандықтан, студенттер мен әріптестері арасында зор құрметке ие болды.
14. Білім реформалары кезеңінде ол оқу үдерісін цифрландырудың қажеттілігін қолдады. Алайда технологиялар адам қарым-қатынасының орнын алмастырмауы тиіс деп ескертіп отырды.
15. Оның ғылыми ізденістері педагогикалық психология саласына да арналды. Құлтаев мотивацияның, зейін мен өзін-өзі бағалаудың үлгерімге әсерін зерттеп, мұғалімдерге арналған практикалық ұсыныстар жасады.
16. Білім саласына қосқан зор үлесі үшін бірнеше мемлекеттік марапатқа ие болды. Бірақ ол үшін ең басты сый – шәкірттерінің жетістігі мен алғысы еді.
17. Ел аймақтарын жиі аралап, ашық дәрістер мен шеберлік сабақтарын өткізді. Осындай сапарлар арқылы ол мектептердегі нақты мәселелермен танысып, оларды шешудің жолдарын іздеді.
18. Құлтаев білімнің болашағын ғылым мен қоғам арасындағы тұрақты диалогқа негіздеу қажет деп білді. Ол мұғалімдер, ата-аналар мен зерттеушілердің бірлескен іс-қимылы ғана сапалы нәтижеге жеткізетінін айтты.
19. Өз ойларында ол шығыс философиясына жиі сүйенді, онда білім – өзін танудың жолы деп қаралады. Бұл көзқарас оның еңбектерінде білімді ішкі дамудың тетігі ретінде сипаттауға негіз болды.
20. Құлтаевтың кітаптары мен әдістемелік құралдары бүгінде жоғары оқу орындары мен білім орталықтарында қолданылады. Олар жас педагогтарды дайындауда негізгі оқу материалы ретінде қызмет етеді.
21. Зейнетке шыққаннан кейін де ол жастармен жұмысын тоқтатпады. Кеңес беріп, тәжірибесін бөлісіп, болашақ ұстаздарды шабыттандыруды жалғастырды. Оның өмірлік ұстанымы өзгермеді – білімге қызмет ету және адамға сену.

Шафқат Құлтаевтың еңбегі педагогика мен қоғамдық ойдың дамуына терең із қалдырды. Ол білім беруді рухани және әлеуметтік жаңғырудың құралы ретінде көрсетті. Оның өмір жолы шынайы реформа бұйрықтан емес, сенім мен адамға деген сүйіспеншіліктен басталатынын дәлелдейді. Құлтаевтың мұрасы бүгінгі ұрпаққа білімге құрмет, адамға мейірім және қоғамға жауапкершілік сезімін ұялата береді.