Адамзат тарихында өз өмір жолымен кейінгі ұрпаққа үлкен әсер қалдырған, талай даулы пікірлер тудырған тұлғалар аз емес. Орта ғасырларда Францияны құтқаруға ұмтылған қарапайым ауыл қызы — Жанна д’Арк солардың жарқын үлгісі. Ол жас болса да, ел тағдырына ықпал етіп, батырлық пен рухтың нышанына айналды. Орлеан аруы атанып кеткен Жаннаның өмірі әлі күнге дейін зерттеушілер мен оқырмандарды таңдандырып келеді. Бұл мақалада оның өмірі мен заманы туралы көпшілік біле бермейтін 28 қызықты деректі ұсынамыз.
- Жанна д’Арк 1412 жылы Францияның шығысындағы Домреми ауылында дүниеге келген. Бұл өңір король Карлды қолдайтын аймақтардың бірі еді.
- Оның отбасы шаруалар арасында дәулетті саналған. Әкесі диқаншылықпен айналысқан, әрі диірмен иесі болған.
- Жанна бала кезінен діни сенімі берік, шіркеуге жиі барып, ұзақ дұға ететін қыз болған.
- Ол шамамен 13 жасында қасиетті дауыстар ести бастағанын айтқан. Жанна бұл дауыстардың Әулие Михаил, Әулие Екатерина және Әулие Маргаритаға тиесілі екенін жеткізген.
- Ол сауатсыз болғанымен, естігенін дәл есте сақтап, қайталап жеткізе алатын ерекше қабілетке ие еді.
- Жанна өз миссиясын — Карлды Реймс қаласында король етіп таққа отырғызу деп санаған. Бұл әрекет оның заңды билеуші екенін бүкіл елге паш етудің жолы болды.
- 1429 жылы ол алғаш рет дофинге жол тартты. Жолда талай қауіпке кезігіп, бірнеше аптада ғана жеткен.
- Карл Жаннаға сенбей, оны сынау үшін арнайы қулықпен тексеру ұйымдастырды. Қыз бұл сынақтан сүрінбей өтті.
- Ол Орлеан қаласының қоршауын бұзу үшін әскери топқа қосылуға рұқсат алды. Бұл оның алғашқы ірі сынағы болды.
- Жанна әскердің ресми қолбасшысы болмағанымен, сарбаздарға сенім мен үміт сыйлай білді.
- Оның қатысуымен Орлеан қоршауы сәтті аяқталды. Бұл жеңіс Франциядағы Столетие соғысының бетбұрысты сәтіне айналды.
- Жанна көбіне еркек киім киетін. Бұл – соғыста ыңғайлы болуымен қатар, өзін қауіптен қорғаудың амалы еді.
- Орлеаннан кейін ол бірнеше шайқасқа қатысып, Жаржо мен Патэ сияқты қалаларды азат етуге атсалысты.
- 1429 жылы шілдеде Карл Реймсте салтанатты түрде таққа отырды. Жанна сол рәсім кезінде оның жанында болды.
- Ол Парижді азат ету үшін күресті жалғастыруды ұсынды. Бірақ король енді сақ қимылдап, оның ықпалын шектей бастады.
- 1430 жылы Компьень қаласына көмекке барған Жанна тұтқынға түсті. Оны бургундиялықтар ұстап, ағылшындарға тапсырды.
- Тұтқында бірнеше ай болды. Карл оның босатылуына әрекет жасамады.
- 1431 жылы Руанда Жаннаға қарсы инквизициялық сот басталды. Оған сиқыршылық, еркекше киіну және еретиктік айып тағылды.
- Соттың мақсаты — оны масқаралап, француз халқының сенімін шайқау еді. Процесс саяси сипатта өтті.
- Жанна тергеу кезінде табандылық пен парасаттылық танытты. Көпшілік оның ақылына таң қалған.
- Одан көріпкелдіктен, қасиетті дауыстарды мойындаудан бас тартуды талап етті. Алғашында ол жазбаша түрде мойындады, кейін бәрін теріске шығарды.
- 1431 жылы 30 мамырда оны тірідей отқа жағу жазасына кесті. Қазасы Руандағы орталық алаңда өтті.
- Соңғы сәтінде ол айқышты сұрап, Құдайдан кешірім тілеген. Жиналғандар оның батылдығын құрметпен қабылдады.
- Денесі күлге айналған соң, оны Сена өзеніне шашты. Бұл оның бейітін болдырмау үшін жасалды.
- 1456 жылы шіркеу Жаннаның ісін қайта қарады. Ол ақталып, әділетсіз соттың құрбаны ретінде танылды.
- 1909 жылы ол әулиелер қатарына қосылуға бір қадам жақындады. Ал 1920 жылы Папа Бенедикт XV оны толықтай қасиетті деп жариялады.
- Қазіргі таңда Жанна д’Арк Францияның қамқоршысы ретінде құрметтеледі. Оның бейнесі өнерде, әдебиетте және кинода кеңінен таралған.
- Оның ерлігі философтарға, жазушыларға және саясаткерлерге шабыт сыйлаған. Ол ғасырлар өтсе де, ұлт рухының символы болып қала береді.
Жанна д’Арк — тарихтың елеулі беттерінің бірі. Оның өмірі сенім, қайсарлық пен ерік-жігердің шексіз мүмкіндігін дәлелдеген оқиға. Бұл тұлға арқылы бір адамның сенімі мен батылдығы тұтас халықтың тағдырын өзгерте алатынына көз жеткізуге болады. Жанна жайлы деректер орта ғасырлар әлемін тереңірек түсінуге жол ашады. Оның есімі мәңгі ел жадында қалары сөзсіз.