Тәжікстан мен Памир таулары туралы 15 қызықты деректер

Тәжікстан — Орталық Азияның жүрегінде орналасқан ерекше табиғатымен және бай тарихымен танымал мемлекет. Оның ландшафтында маңызды орын алатын Памир таулары — әлемнің «шатырлары» деп аталған биік таулы аймақ. Бұл керемет шыңдар әлемнің әр түкпірінен келген саяхатшыларды, ғалымдарды және экстрим жанкүйерлерін тартады. Мұнда ежелгі дәстүрлер, табиғаттың ғажайып көріністері және сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлар үйлесім табады. Тәжікстан мен Памир туралы зерттеулер осы аймақтың сирек құпияларын ашып, оның маңыздылығын арттырады. Осы мақалада сіз 15 қызықты дерек арқылы бұл өңірдің ерекшеліктерімен таныса аласыз.

1. Тәжікстан аумағының 93 пайызы таулы, ал Памир таулары оның үлкен бөлігін қамтиды. Бұл жер әлемдегі ең таулы аймақтардың бірі.
2. Памирдің биіктігі 7000 метрден асады. Ең биік шың — Исмоили Сомони тауы (бұрынғы Коммунизм шыңы) 7495 метр биіктікке ие және Азиядағы ең биік нүктелердің бірі болып саналады.
3. Памирде 50-ден астам мұздық орналасқан, бұл аймақ Орталық Азиядағы тұщы судың маңызды қоймасы болып табылады.
4. Тауларда сирек кездесетін жануарлар мекендейді, олардың ішінде Хантәңірі мен қар барысы бар — бұл жойылып кету қаупі бар түрлер.
5. Памир тауларын «қызыл таулар белдеуі» деп атайды, себебі бұл жердегі тау тектері қызғылт реңкке ие, бұл ландшафтқа ерекше көрініс береді.
6. Тәжікстан арқылы ежелгі Ұлы Жібек жолы өтті, ол Памир тауларынан өтіп, Шығыс пен Батысты байланыстырып тұрды.
7. Памирдегі жергілікті халық — памирлік ұлттар — өздерінің тілдері, мәдениеттері мен дәстүрлерін сақтап келеді, олар Тәжікстанның басқа аймақтарында кездеспейді.
8. Памирдің климаты қатты өзгермелі — қыс айларында қатты аяз, ал жазда төменгі биіктіктерде жоғары температура байқалады.
9. Мемлекеттің аумағында бірнеше қорықтар мен ұлттық парктер бар, онда сирек өсімдіктер мен жануарлар қорғалады.
10. Памир — жер бетіндегі ең қол жетімсіз аймақтардың бірі болып саналады, бұл жердің күрделі рельефімен және биіктігімен байланысты.
11. Тауларға экспедиция жасау үшін арнайы дайындық пен биіктікке үйрену қажет, өйткені ауа сирек және ауа райы қатал болады.
12. Памир «желдердің торабында» орналасқан, себебі мұнда бірнеше ауаның ағымы өтеді, ол бүкіл Орталық Азияның ауа райына әсер етеді.
13. Жергілікті тұрғындар қолөнерді дамытқан — кілем тоқу, жүннен заттар жасау және әшекейлер дайындау олардың мәдениетінің маңызды бөлігі.
14. Соңғы жылдары Тәжікстан Памирге туристік инфрақұрылымды дамытып, альпинистер мен туристерді көптеп тартады.
15. Памир таулары геология, климаттану және биология саласында ғалымдардың зерттеу нысанына айналып, жаһандық климат өзгерістерін түсінуге үлес қосуда.

Тәжікстан мен Памир таулары — табиғи сұлулық пен мәдени байлықтың үйлесімі, ол әсерлі әрі шабыттандырады. Оларды зерттеу ежелгі өркениеттердің құпияларын ашып, экожүйелердің маңыздылығын ұғынуға септігін тигізеді. Туризм мен ғылымның дамуы арқылы бұл өңір әлемге таныла түсуде. Памир таулары жаңалық ашуды қалайтын және табиғаттың терең сырларын білгісі келетін адамдарды өзіне тартады.