Кельн және готикалық собор туралы 30 қызықты деректер

Еуропада тарихы тереңге кететін қалалар көп, бірақ олардың ішінде мәдениетімен, сәулетімен және руханилығымен Кёльн ерекше орын алады. Рейн өзенінің жағасында орналасқан бұл көне қала римдік кезеңнен бері түрлі өркениеттердің ізі қалған мекенге айналған. Оның басты көрнекті орны – Кёльн соборы – тек архитектуралық ескерткіш емес, бүкіл әлем мойындаған шеберліктің символы. Қаланың көшелерімен серуендегенде көне мен жаңаның қатар өмір сүріп жатқанын сезінуге болады. Бұл қалаға келген адам Кёльн соборын көрмей кете алмайды – ол ғасырлар бойы қаланың жүрегі болып келеді. Назарларыңызға осы бір ерекше қала мен оның атақты готикалық соборы туралы 30 қызықты деректі ұсынамыз.

1. Кёльн – Германиядағы ең көне қалалардың бірі. Ол біздің дәуірімізге дейінгі 38 жылы римдіктердің ықпалымен іргетасын қалаған.
2. Орта ғасырларда қала Еуропаның ірі сауда орталықтарының біріне айналды. Рейн жағасында орналасуы бұл дамуға сеп болды.
3. Қаланың басты сәулет ескерткіші – Кёльн готикалық соборы – әлемдегі ең үлкен шіркеулердің бірі болып саналады. Оның құрылысы 600 жылдан аса уақытқа созылды.
4. Собордың мұнараларының биіктігі 157 метрге жетеді. Бұл оны әлемдегі үшінші биік соборға айналдырады.
5. Құрылыс 1248 жылы басталды, бірақ ол тек 1880 жылы толық аяқталды. Үзілістер қаржы жетіспеушілігі мен тарихи жағдайларға байланысты болған.
6. 1996 жылы Кёльн соборы ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енгізілді. Ол готика өнерінің нағыз жауһары ретінде мойындалған.
7. Собор салынуына басты себеп – Үш данышпанның мүрделерін сақтайтын орын қажет болды. Бұл христиан әлемі үшін үлкен маңызға ие болды.
8. Қаланың бомбалауға ұшырағанына қарамастан, собор аман қалды. Екінші дүниежүзілік соғыстағы шабуылдарда ол ауыр зақым көргенмен, толығымен қирамады.
9. Сол соғыс кезінде одақтастардың ұшқыштары соборды бағдар ретінде пайдаланды. Оның силуэті жоғарыдан анық көрінетін еді.
10. Шіркеудің ішінде XIII ғасырдан сақталған витраждар бар. Заманауи витраждардың бірі суретші Герхард Рихтердің жобасымен жасалған.
11. Жыл сайын миллиондаған турист Кёльнге келеді. Көпшілігі міндетті түрде соборды көруге ұмтылады.
12. Собордың қасбетін 500-ден астам мүсін әшекейлейді. Олар әулиелер, Інжіл оқиғалары мен аллегориялық бейнелерді қамтиды.
13. Ішкі құрылымы да әсерлі – ұзындығы 144 метрден асады, ал ені француз соборларымен теңеседі.
14. Мұнда Үш патшаның алтын саркофагы сақталған. Бұл діни жәдігер алтыннан жасалған ең үлкен туындылардың бірі саналады.
15. Собордағы орган – техникалық және акустикалық шеберліктің үлгісі. Оның бірінде 7000-нан астам құбыр бар.
16. Мұнараларға көтерілуге болады – 509 баспалдақтан көтерілсеңіз, қаланың ғажап көрінісі ашылады.
17. Петер атты қоңырау салмағы 24 тоннаны құрайды. Ол әлемдегі ең үлкен тербелмелі қоңырау болып есептеледі.
18. Құрылыс қайта басталған кезде XIII ғасырдағы сызбалар негізге алынды. Олар XIX ғасырда шеберханада табылған.
19. Кёльнде жыл сайын карнавал өтеді. Бұл қала өміріндегі ең жарқын және көңілді оқиғалардың бірі.
20. Собордың қасындағы Людвиг мұражайы – Германиядағы заманауи өнердің үздік жинақтарының бірі.
21. Жергілікті тұрғындар соборды жай ғана «Дом» деп атайды. Бұл немісше «шіркеу» деген мағынаны білдіреді.
22. Собор маңында көне рим жолдары бар. Олардың кейбірі әлі күнге дейін жақсы сақталған.
23. Қалада роман стиліндегі сирек архитектура үлгісі саналатын Әулие Апостолдар шіркеуі орналасқан.
24. Хоэнцоллерн көпірі махаббат құлыптарымен безендірілген. Бұл қала символдарының біріне айналған.
25. Қысқы мерекелер кезінде собор алдындағы алаңда Рождестволық жәрмеңке ұйымдастырылады. Мұнда жергілікті тағамдар мен қолдан жасалған бұйымдар сатылады.
26. Ескі қаладағы мейрамханаларда дәстүрлі кёльш сырасын дәм татуға болады. Оны 0,2 литрлік шағын стақандарда ұсынады.
27. Қаланың археологиялық мұражайы жер астынан табылған римдік жәдігерлерге толы. Олардың қатарында ежелгі қақпалар мен монша қалдықтары бар.
28. Соборда бірнеше тілде діни қызмет өткізіледі. Олардың ішінде латын, неміс және ағылшын тілдері бар.
29. Қасбетіндегі готикалық элементтер – тас қашау өнерінің ең жоғары деңгейі ретінде бағаланады. Олар әлем сәулетшілерінің назарын өзіне аударады.
30. Кёльн – көне мен жаңаның тоғысқан қаласы. Мұнда тарихи шіркеулермен қатар заманауи шыны ғимараттар бейбіт өмір сүреді.

Кёльн – жай ғана қала емес, тарихпен тыныстайтын тірі мекен. Оның готикалық соборы – рухани тереңдік пен шебер сәулеттің үлгісі. Уақыт өте келе бұл мекен өзінің маңыздылығын жоғалтқан жоқ, керісінше жаңа ұрпақ үшін құндылықтарға толы мәдени ошаққа айналды. Осы қалаға жолыңыз түссе, оның сұлулығын сезініп, тарихының тынысын өз көзіңізбен көру мүмкіндігін жіберіп алмаңыз.