Қырғызстан және оның көлдері туралы 15 қызықты деректер

Орталық Азияның жүрегінде тауларымен, кең даласымен және ерекше таза көлдерімен әйгілі бірегей ел орналасқан. Қырғызстан табиғатының әртүрлілігімен және бай мәдени мұрасымен саяхатшыларды баурап алады, ал оның су айдындары аймақтың нағыз жауһарлары саналады. Ел тұрғындары ежелден өз көлдерін өмірдің қайнар көзі әрі ұлттық болмыстың ажырамас бөлігі ретінде қадірлейді. Қырғыз жерінде әрқайсысының өзіндік сыры мен аңызы бар ерекше су айдындары көптеп кездеседі. Елдің және оның көлдерінің қайталанбас табиғатын ашатын қызықты деректермен танысайық.

1. Қырғызстанның аумағының көп бөлігін Тянь-Шань таулары алып жатыр, сондықтан елдің ландшафты негізінен таулы және биік таулы көлдерге бай.
2. Ең белгілі әрі ірі көл – Ыстықкөл, оны «Орталық Азияның інжу-маржаны» деп атайды. Аумағы 6200 шаршы шақырымнан асады, ал судың тереңдігі мен минералдануының арқасында тіпті қыста да көл беті қатып қалмайды.
3. Ыстықкөл әлемдегі ең терең көлдердің алғашқы ондығына енеді және Каспийден кейінгі ең ірі тұзды көл саналады.
4. Ыстықкөлдің суы ерекше мөлдірлігімен және көгілдір түсімен танымал, ал көл түбінен көне қоныстардың іздері табылған.
5. Елде екі мыңнан астам көл бар, олардың басым бөлігі қолжетімсіз таулы өңірлерде орналасқан.
6. Сонкөл теңіз деңгейінен 3000 метрден жоғары биіктікте орналасқан, бұл жер табиғатының тұмса сұлулығымен, жасыл жайлауымен және жазғы көшпенді өмір салтымен әйгілі.
7. Алакөл – ең биік әрі жетуі қиын көлдердің бірі, оған тек атты немесе жаяу, асу мен тік жартастардан өтіп жетуге болады.
8. Қырғызстандағы көптеген көлдер мұздық суымен қоректенеді, бұл олардың тазалығын және жаздың ыстық айларында да салқын болуын қамтамасыз етеді.
9. Сары-Челек көлі – қалың орман мен таулармен қоршалған қорық аумағы, суы кристалдай таза әрі жағалау сызығының ерекше пішінімен ерекшеленеді.
10. Кейбір көлдерде суық, минералды суға бейімделген ерекше балық түрлері тіршілік етеді.
11. Су айдындары көшпелі халықтың дәстүрлі өмірінде маңызды орын алады – көл жағасында халықтық мерекелер, спорттық жарыстар мен салт-дәстүрлік шаралар әлі күнге дейін өткізіледі.
12. Ыстықкөл туристерді ғана емес, ғалымдарды да қызықтырады: мұнда халықаралық экологиялық және археологиялық зерттеулер жүргізіледі.
13. Жергілікті аңыздарда көл түбіне батып кеткен көне қалалар мен жасырын қазыналар туралы айтылады, бұл орындарға ерекше құпиялылық сыйлайды.
14. Қырғызстан көлдері экотуризмге, су спортына және сирек құстар мен жануарларды бақылауға тамаша мүмкіндік береді.
15. Көл жағалауында әлі күнге дейін дәстүрлі киіз үйлерде өмір сүретін малшыларды кездестіруге болады, олар көне көшпелі өмір салтын сақтауда.

Қырғызстанның көлдері – тек табиғи байлық қана емес, халықтың табиғатпен тұтастығының белгісі. Әрбір су айдыны өзінің ерекше табиғатымен және тарихымен елдің көркем бейнесін толықтыра түседі. Қырғызстан – Азияның ең көркем өңірлерінің бірі, мұнда табиғат пен дәстүр үйлесім тауып, жаңа әсер мен шабыт сыйлайды.