Галапагос архипелагы туралы 17 қызықты деректер

Жер бетінде табиғат өзінің бастапқы қалпын сақтап қалған сирек мекендер бар. Мұндай аймақтарда адам қолы тимеген өсімдіктер мен жануарлар тіршілік етеді, сондықтан олар ғылым мен экология үшін аса құнды болып саналады. Тынық мұхитында орналасқан Галапагос аралдары — осындай ерекше аумақтардың бірі. Қатпарлы ландшафттары, бай биологиялық әртүрлілігі және бірегей климаттық жағдайлары бұл архипелагты бүкіл әлемге әйгілі етті. Бұл өңір тек ғалымдарды ғана емес, табиғатқа бейжай қарамайтын саяхатшыларды да қатты қызықтырады. Галапагос аралдары тек географиялық құндылық қана емес, сонымен қатар биология ғылымының дамуына үлкен әсер еткен ерекше мекен.

1. Галапагос архипелагы 13 ірі арал мен жүзден астам ұсақ жартастар мен рифтерден тұрады, олардың барлығы жанартаулық әрекет нәтижесінде пайда болған.
2. Бұл аралдар Эквадор жағалауынан шамамен мың шақырым қашықтықта орналасқан және 1832 жылдан бастап осы елдің құрамына кіреді.
3. Архипелагтың басты ерекшелігі — оның оқшаулығында, бұл жағдай мұнда сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің қалыптасуына себеп болды.
4. Галапагоста тіршілік ететін көптеген жануарлар әлемнің басқа еш жерінде кездеспейді, солардың ішінде теңіз игуаны мен алып тасбақа ерекше танымал.
5. Бұл аралдар Чарльз Дарвиннің арқасында әлемге әйгілі болды, ол 1835 жылы «Бигль» кемесімен саяхат кезінде архипелагқа тоқтаған.
6. Дарвин әртүрлі аралдардағы шымшықтардың құрылымын зерттей отырып, табиғи сұрыпталу теориясын жасауға шабыт алды.
7. Галапагос аралдары ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұралар тізіміне енгізілген және Эквадордың ұлттық паркі ретінде қорғалады.
8. Архипелагтың теңіздік ортасы да ерекше — мұнда жылы және салқын ағыстар түйісіп, көптеген теңіз тіршілік иелеріне қолайлы жағдай жасайды.
9. Бұл аралдар литосфералық тақталардың түйіскен жерінде орналасқандықтан, жанартаулық белсенділік әлі де жалғасып жатыр.
10. Архипелагтағы ең жас арал — Фернандина, ол шамамен бір миллион жыл бұрын пайда болған және жанартау атқылауы арқылы әлі де өсіп келеді.
11. Әр аралдың өзіне тән климаттық ерекшелігі бар, бұл өсімдіктер мен жануарлардың таралуына әсер етеді.
12. Галапагос тасбақасы 200 килограмнан асатын салмаққа дейін жетуі мүмкін және табиғи ортада жүз жылдан астам өмір сүреді.
13. Архипелагтағы теңіз игуандары — су астында қоректене алатын жалғыз кесіртке түрі, олар суық мұхит суына бейімделген.
14. Тіршілік ортасын сақтау мақсатында туристер санына, бағыттарға және тіпті жүк құрамына дейін қатаң бақылау жүргізіледі.
15. Аралдарда сирек кездесетін жануарларды сақтау бағдарламалары іске асырылып жатыр, соның ішінде тасбақаларды өсіріп, табиғи ортаға жіберу де бар.
16. Жергілікті суларда сүңгу — ерекше әсер қалдырады, себебі мұнда балға басты акулалар, скаттар және алып тасбақалар жиі кездеседі.
17. Ғылыми маңыздылығы мен табиғи сұлулығының арқасында Галапагос архипелагы әлемдегі ең қорғалатын және тартымды экожүйелердің бірі болып саналады.

Галапагос аралдары — эволюцияны зерттеуге арналған табиғи зертхана іспетті. Бұл жерде тіршілік түрлері оқшау дамып, ерекше экологиялық тепе-теңдік орнаған. Мұндағы жануарлар мен өсімдіктер әлемі ғылымға тың жаңалықтар ашуға мүмкіндік беріп келеді. Табиғаттың осындай қол тимеген бейнесі адамдарды ойландырып, оны қорғаудың маңызын еске салады. Галапагос — тек географиялық нысан емес, ол адамзаттың биологиялық мұрасын түсінуіне жол ашатын мекен.