InfoRadar
Еуропада алғашқы қадамнан-ақ өз атмосферасымен баурап алатын қалалар бар. Ондай мекендердің тарихы сәулет өнерінде бейнеленіп, еркіндік пен ашықтық рухы әр бұрышынан сезіледі. Амстердам — сондай ерекше қалалардың бірі. Ортағасырлық мұра, әсем көшелер мен заманауи шешімдер үйлесім тауып, су арналарымен қабысып жатыр. Су үстіне салынған бұл қала Еуропаның ең танымал мәдени орталықтарының қатарында. Мұндағы каналдар мен көпірлер жүйесі жергілікті тұрғындар үшін де, қонақтар үшін де қаланың басты ерекшеліктерінің бірі саналады. Төмендегі мәліметтер осы ерекше ортаның терең сырларымен танысуға көмектеседі.
- Амстердамда 100 шақырымнан астам канал бар, сондықтан ол жиі «Солтүстіктің Венециясы» деп аталады.
- Қала орталығын қоршай орналасқан үш басты канал — Херенграхт, Кейзерсграхт және Принсенграхт — тарихи маңызы зор құрылымдар.
- Мұнда 1500-ден астам көпір бар, бұл көрсеткіш Венеция мен Парижден де асып түседі.
- Қалада тіркелген шамамен 2500 үй қайық бар, олар су жағалауларына тұрақты бекітілген.
- Алғашқы каналдар XIII ғасырда пайда болған және негізінен қорғаныс пен батпақты жерлерден суды бұру мақсатында салынған.
- XVII ғасырдағы «Алтын дәуірде» голланд саудасы өркендеп, каналдар жүйесі кеңейіп, байлық пен дамудың символына айналды.
- Амстердамның каналдары ЮНЕСКО-ның Дүниежүзілік мұралар тізіміне енгізілген және ерекше қала құрылысының үлгісі ретінде танылған.
- Көптеген каналдарда су тоқтап тұрмайды — арнайы шлюз жүйесі суды айналымға келтіріп, тазартуға мүмкіндік береді.
- Қыстың суық күндерінде каналдар қатып, жергілікті тұрғындар мұз үстінде коньки тебуге мүмкіндік алады.
- Жыл сайын су түбін тазарту науқаны өтеді, оның барысында велосипедтер, тұрмыстық техника мен қоқыс шығарылады.
- Туристерге арналған қайықтар мен су таксилері арқылы қаланың сәулетіне өзгеше көзқараспен қарауға болады.
- Сингел каналындағы қалқымалы гүл базары әлемде баламасы жоқ ерекше сауда орны болып саналады.
- Су жағасындағы көптеген ескі үйлер еңкіш тұрғызылған және олардың маңдайшаларында жүктерді жоғары көтеруге арналған ілмек бар.
- Каналдар тек көлік қатынасы үшін емес, сонымен қатар мәдени шаралар өткізілетін алаң ретінде де қызмет етеді, мысалы, гей-парад фестивалі.
- Амстердам жарық фестивалі кезінде су жағалаулары жарық инсталляцияларына айналып, таңғажайып көрініс тудырады.
- Қалада судың сапасына қатаң бақылау жүргізіледі, оған өсімдіктер мен су жәндіктері арқылы биомониторинг те кіреді.
- Кейбір каналдардың тереңдігі үш метрден асады және қатты жауын-шашын кезінде жаңбыр суын жинайтын қор ретінде қолданылады.
- Қаланың сәулет жобалаушылары су арналарын ескере отырып жұмыс істейді, жаңа құрылыс жобалары каналдармен үйлесімді болуы тиіс.
- Бірнеше көне көпір әлі күнге дейін қолмен ашылады, бұл қаланың тарихи келбетін сақтап тұруға ықпал етеді.
- Каналдардағы тіршілік иелері қатарында үйректер мен шағалар ғана емес, аққулар, тұқы балықтар және соңғы жылдары пайда болған құндыздар да бар.
- Жер топырағының ерекшелігіне байланысты көпшілік үй ағаш қазықтарға тұрғызылған, олар ғасырлар бойы берік күйінде сақталған.
- Су жағасында орналасқан шағын кафелердің қонақтары канал жағасында отырып, табиғи көріністерден ләззат ала алады.
- Кейбір серуен қайықтары күн батареяларымен жабдықталған, бұл экологиялық тұрғыдан су туризмін тиімді етеді.
- Жаңбырлы күндер мен тасқын кезінде су деңгейі арнайы жүйелер арқылы қолмен реттеледі, бұл көшелерді су басудан сақтайды.
- Қалада су мол болғанымен, суға батып кету жағдайлары сирек кездеседі, себебі жағалауларда баспалдақтар мен құтқару шеңберлері орнатылған.
Амстердамның каналдары — тек инженерлік шешім емес, қала болмысының ажырамас бөлігі. Су бетіндегі бейнелер ғасырлар тарихын бейнелеп, әр көпір өткен мен бүгінді байланыстырып тұрғандай әсер қалдырады. Әрбір науа мен жағалау өзіндік тынысымен ерекшеленіп, қала тіршілігіне ерекше реңк береді. Бұл қаланың сұлулығын толық сезіну үшін судан қараған көрініс жеткілікті. Сол себепті Амстердам өз арналарымен Еуропадағы ең романтикалық әрі бірегей қалалардың бірі болып саналады.
